Μαθαίνοντας τα προφίλ μέτρησης των DLSR
Ένα πολύ σημαντικό κομμάτι στην ψηφιακή φωτογραφία είναι η γνώση των προφίλ της μέτρησης του φωτός. Κάθε DSLR είναι εξοπλισμένη με περισσότερα τους ενός προφίλ μέτρησης του φωτός τα οποία συνήθως δεν τα γνωρίζουμε. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να νομίζουμε ότι μετράμε σωστά το φως αλλά χωρίς ουσιαστικά αυτό να συμβαίνει. Σε αυτό το άρθρο και στο video που ακολουθεί παρακάτω, θα δούμε την σωστή μέτρηση φωτισμού στην φωτογραφία και πως θα μπορέσουμε να την χρησιμοποιήσουμε για δικό μας όφελος!
Η Σωστή Μέτρηση Φωτισμού στην Φωτογραφία
Πριν 3 χρόνια σας είχα παρουσιάσει τον τρόπο σωστής φωτομέτρησης (κλικ εδώ για να δείτε το άρθρο), σε εκείνο το video (δείτε το παρακάτω) ανακαλύψαμε τον εσωτερικό μετρητή φωτισμού ο οποίος υπάρχει σε κάθε ψηφιακή φωτογραφική μηχανή και πως ελέγχοντας τον μπορούμε να φέρουμε το φως στα σωστά επίπεδα έτσι ώστε να μην παίρνουμε σκοτεινές ή φωτεινές φωτογραφίες!
Το παραπάνω video ασφαλώς ήταν μία "αποκάλυψη" για τους νέους χρήστες DSLR φωτογραφικών μηχανών οι οποίοι δεν είχαν τολμήσει στο παρελθόν να φωτογραφίσουν σε "Manual Mode", δηλαδή σε "Χειροκίνητη Ρύθμιση". Τα έχουμε πει χρόνια ο Παναγιώτης και εγώ ότι η χρήση "Manual" θα σας επιτρέψει να απογειώσετε τις λήψεις σας και να τις κάνετε όπως ακριβώς θέλετε εσείς και όχι όπως θέλει η μηχανή...
Όταν η σωστή Μέτρηση δεν είναι και τόσο σωστή...
Ο πιο συνηθισμένος πονοκέφαλος όταν δουλεύουμε "manual" εμφανίζεται όταν σε αρκετές των περιπτώσεων η φωτομέτρηση μας ενώ θεωρητικά έχει ρυθμιστεί σωστά με βάση τον μετρητή δεν εμφανίζει σωστά το φως στις φωτογραφίες μας. Με λίγα λόγια, όταν η μέτρηση "δείχνει" σωστή και τελικώς παίρνουμε σκοτεινές ή φωτεινές εικόνες. Και επειδή είναι "σπαστικό" να μην λειτουργεί κάτι το οποίο θεωρητικά έπρεπε να λειτουργεί άρτια, θα σας εξηγήσω παρακάτω τις συμβαίνει και η σωστή μέτρηση δεν είναι τελικώς πάντα τόσο σωστή...
Η Σωστή Μέτρηση Φωτισμού στην Φωτογραφία
Μπαίνοντας σιγά σιγά στα πιο βαθιά θέματα της φωτογραφίας και του ελέγχου του φωτός, θα πρέπει να σας αναλύσω πως λειτουργούν οι μετρητές του φωτός στις DSLR. Πρώτα απ'όλα πρέπει να βάλουμε στην ζωή μας την έννοια "Μετρητές Φωτός" και όχι "Μετρητής Φωτός" γιατί υπάρχουν τουλάχιστον τρείς μετρητές φωτός οι οποίοι ανάλογα με το θέμα που φωτογραφίζουμε μπορεί να έχουν τεράστιες διακυμάνσεις όσον αφορά τον όρο "Σωστή Φωτομέτρηση".
Οι Μετρητές Φωτισμού των DSLR
Όλες οι φωτογραφικές μηχανές DSLR (και όχι μόνο οι DSLR) έχουν παραπάνω από έναν μετρητή φωτός, η Nikon έχει τρείς μετρητές φωτισμού τους οποίους και θα αναλύσω παρακάτω. Τα ίδια "πάνω-κάτω" ισχύουν και για την Canon, Sony, Pentax κλπ. Ανάλογα με την επιλογή που θα κάνουμε θα αναπροσαρμοστεί η "ευαισθησία" του μετρητή μας και ως εκτούτου τα τελικά μας φωτογραφικά αποτελέσματα! Οι τρεις μετρητές φωτισμού των Nikon dslr είναι τα εξής: Matrix Metering, Center Weighted Metering (ή Center Weight) & Spot Metering.
Matrix Metering
Σχεδόν όλες οι φωτογραφικές μηχανές DSLR έρχονται στα χέρια μας με την επιλογή "Matrix Metering". Το Matrix Metering μας επιτρέπει να φωτογραφίσουμε γενικά θέματα χωρίς να έχουμε συγκεκριμένες απαιτήσεις σε λεπτομέρειες, το φως υπολογίζεται γενικά στην σκηνή μας μέσα από 5 σημεία (στις τέσσερις άκρες τους κάδρου και στο κέντρο) και η φωτομέτρηση μετριέται με βάση το σύνολο και όχι μέσα από δικές μας στοχευμένες προτιμήσεις.
Πως βλέπει η μέτρηση Matrix το κάδρο μας
Ο λόγος που το "Matrix Metering" είναι η "εργοστασιακή" επιλογή των φωτογραφικών εταιρειών για τα σώματα τους είναι γιατί το "Matrix" είναι το πιο αποδοτικό προφίλ μέτρησης για γενικά θέματα τα οποία δεν έχουν τεράστιο δυναμικό έυρος (στα αγγλικά Dynamic Range) με έντονα φωτεινά και σκοτεινά σημεία. Στο παραπάνω video που σας είχα δείξει την φωτομέτρηση πριν 3 χρόνια, είχα χρησιμοποιήσει το Matrix Metering ως προφίλ μέτρησης.
Center Weighted Metering
Η μέτρηση "Center Weighted" (ή Center Weight εν συντομία) είναι το δεύτερο προφίλ μέτρησης που θα συναντήσουμε στα σώματα των DSLR. Πρόκειται για ένα πολύ αποδοτικότερο προφίλ μέτρησης σε σχέση με το Matrix Metering, το οποίο δίνει βάσει στο κέντρο του κάδρου μας. Δηλαδή σε αντίθεση με το Matrix Metering που "κοιτάει" σε 5 σημεία στο κάδρο μας για μία γενική λήψη, το Center Weighted "κοιτάει" μόνο το κέντρο της εικόνας μας και κάνει την φωτομέτρηση με βάση τα στοιχεία που βρίσκονται εκεί.
Πως βλέπει η μέτρηση Center Weighted το κάδρο μας
Το "Center Weighted Metering" είναι ένα ιδανικό προφίλ μέτρησης όταν βρισκόμαστε σε μία σκηνή με υψηλό δυναμικό έυρός φωτισμού, δηλαδή όταν έχουμε στην ίδια σκηνή υψηλά σε φωτεινότητα σημεία αλλά και σκοτεινά σημεία (πχ στην παραλία, σε χιόνι, όταν φωτογραφίζουμε κόντρα στον ήλιο κλπ) και εμείς θέλουμε όχι μία γενική μέτρηση αλλά μία μέτρηση στο κέντρο του κάδρου μας. Το πιο συνηθισμένο σενάριο χρήσης του Center Weighted Metering είναι η χρήση του όταν έχουμε ένα ζευγάρι στην παραλία και θέλουμε να φωτομετρήσουμε εκείνο και όχι τον εκτυφλωτικό ήλιο. Αν μετρούσαμε τον ήλιο σωστα, το ζευγάρι θα έβγαινε "σκοτεινό", οπότε η φωτογραφία μας θα ήταν λάθος φωτισμένη (αυτό θα συνέβαινε στην μέτρηση Matrix).
Spot Metering
Φτάσαμε στο τρίτο προφίλ μέτρησης του φωτός, την χρήση του "Spot Metering". Η χρήση του "Spot Metering" είναι η πιο αποδοτική μέτρηση του φωτός σε μία σκηνή καθώς μας δίνει την δυνατότητα να μετρήσουμε στοχευμένα σημεία με ακρίβεια εκατοστών. Έτσι είμαστε σε θέση να μετράμε το φως ακριβώς εκεί που το θέλουμε και όχι γενικά (βλέπε Matrix Metering) αλλά ούτε και στοχευμένα στο κέντρο (βλέπε Center Weighted). Η μέτρηση γίνεται στην κουκίδα εστίασης, δηλαδή στο σημείο που μας ενδιαφέρει απόλυτα και δεν δίνει βάση στα υπόλοιπα στοιχεία γύρω του.
Πως βλέπει η μέτρηση Spot το κάδρο μας
Επίσης η Spot μέτρηση στις Nikon μηχανές δεν είναι "καρφωμένη" στο κεντρικό σποτ της εστίασης (κάτι που αν δεν κάνω λάθος συμβαίνει στις Canon μηχανές), αλλά αναπροσαμόζεται στο σημείο εστίασης που εμείς επιλέγουμε, είτε κεντρικά είτε στα άκρα του κάδρου μας!
Η μέτρηση με χρήση του "Spot Metering" είναι η ιδανικότερη όλων όταν το θέμα μας είναι το πορτραίτο. Το να μπορούμε να κάνουμε την μέτρηση σε ένα ελάχιστο σημείο του κάδρου μας στο οποίο έχουμε εστιάσει, μας επιτρέπει να είμαστε απόλυτα ακριβείς ακόμη και στις πιο δύσκολες συνθήκες φωτισμού. Ακόμη και στην πιο φωτεινή παραλία ή στην πιο σκοτεινή σκιά (ή και στα δύο αυτά μαζί συνδυαστικά), μπορούμε απλώς να κάνουμε μία εστίαση στο δέρμα του μοντέλου και το "Spot Metering" θα μας δείξει πόσο πρέπει να μεταβάλουμε την φωτεινότητα για να φωτίσουμε σωστά το δέρμα του μοντέλου μας και όχι την σκιά ενός δέντρου ή τον καυτό ήλιο στον ουρανό!
Θα πρέπει να αναφέρω όμως ότι η απόλυτη ακρίβεια του Spot Metering θα πρέπει να μας κάνει να προσέχουμε στις λήψεις μας. Απαιτείται σταθερό χέρι στις λήψεις γιατί αν για παράδειγμα πάρουμε μία μέτρηση απο το μαλλί του μοντέλου μας και όχι από το δέρμα του, αυτό θα έχει τεράστιες διαφορές στην τελική μας εικόνα. Η ακρίβεια λοιπόν απαιτεί σταθερότητα η οποία θα έρθει με την εμπειρία.
Τι είναι καλύτερο για εσάς
Αν φωτογραφίζετε λίγο απ'ολα, δεν υπάρχει ιδανική επιλογή μέτρησης του φωτός. Αν όμως σιγά σιγά βρίσκετε το φωτογραφικό ύφος & στυλ που σας αρέσει, τότε μπορείτε να επιλέξετε ένα από τα παραπάνω προφίλ μέτρησης. Προσωπικά χρησιμοποιώ στις γενικές λήψεις την Matrix μέτρηση και όταν δουλεύω με ανθρώπους ως θέματα χρησιμοποιώ το "Spot Metering". Το Center Weighted είναι και αυτό ένα πολύ αποδοτικό προφίλ όταν τα θέματα μας είναι στο κέντρο σχετικά, ωστόσο δεν με βολεύει τις περισσότερες φορές.
Δείτε στο παρακάτω παράδειγμα πως πρέπει να αναπροσαρμοστεί η ταχύτητα του κλείστρου για να πάρουμε μία ισορροπημένη φωτομέτρηση βάσει όσων είχαμε μάθει στο παλαιότερο video μάθημα. Οι διαφορές είναι τεράστιες και κυμαίνονται σε 3,5 στοπ φωτεινότητας από την μέτρηση με Spot εως την Center Weighted, ενώ η Matrix όπως θα το περιμέναμε ήταν η πιο γενική μέτρηση.
Σας συνιστώ να δουλέψετε και τα τρία προφίλ (τώρα που μάθατε τι κάνουν) και να επιλέξετε το ιδανικότερο για εσάς!
Η Σωστή Μέτρηση Φωτισμού στην Φωτογραφία (video)
Στο παρακάτω video θα σας αναλύσω τα τρία προφίλ φωτομέτρησης έτσι ώστε να δείτε την διαφορά που έχουν σε μία σταθερή σκηνή. Η Σωστή Μέτρηση Φωτισμού στην Φωτογραφία είναι ένα από τα πιο σημαντικά θέματα μέσα από την οποία θα καταφέρετε να φωτογραφίζετε σωστά από την πρώτη λήψη!
