Από Απλή σε Υπέρυθρη Φωτογραφική Μηχανή! | Δωρεάν Μάθημα Φωτογραφίας

Το εφέ της υπέρυθρης φωτογραφίας είναι ένα σουρεαλιστικό ονειρικό εφέ στις φωτογραφίες το οποίο αλλάζει εντελώς τον τρόπο με τον οποίο βλέπαμε μέχρι πρότινος την φωτογραφία. Το κόκκινο χρώμα καλύπτει τις φωτογραφίες μας, το οποίο στην συνέχεια με μία πολύ απλή επεξεργασία μπορούμε να το επεξεργαστούμε & να δημιουργήσουμε μοναδικά αριστουργήματα τα οποία θα μας ξεχωρίσουν άμεσα από τους υπόλοιπους φωτογράφους!

Τι μπορεί να φωτογραφίσει κάποιος ως Υπέρυθρο;

Δεν υπάρχουν όρια στην φωτογράφιση θεμάτων, ωστόσο τα πιο αποδοτικά θέματα υπέρυθρης φωτογράφισης είναι τα τοπία και κυρίως τα τοπία με βλάστηση και καθαρό ουρανό με την ύπαρξη συννέφων. Μπορείτε όμως κάλλιστα να χρησιμοποιήσετε ακόμη και μοντέλα και να κάνετε υπέρυθρη φωτογράφιση πορτραίτου ακόμη και για φωτογράφιση γάμου. Η καλλιτεχνική υπόσταση της συγκεκριμένης τεχνικής μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε κάθε φωτογραφικό θέμα και είναι συνετό να έχετε την υπέρυθρη φωτογραφική σας μηχανή παντού μαζί σας!

Μύθοι γύρω από την υπέρυθρη φωτογραφία

Πολλοί φίλοι και γνωστοί μόλις έκανα γνωστό το θέμα που θέλω να γράψω στο teachme.gr για την υπέρυθρη φωτογραφία έσπευσαν να ρωτήσουν διάφορα τα οποία φυσικά και "δεν παίζουν" στην πραγματικότητα. Η πιο συνηθισμένη ερώτηση ήταν αν "η μηχανή έτσι βλέπει στο σκοτάδι". Δύο ακόμη ιδιαίτερες ερωτήσεις ήταν αν μέσω του υπέρυθρου φωτός μπορέι κάποιος να δει κάτω από το έδαφος, ακόμη και αν μπορεί να δει φαντάσματα! Η απάντηση σε όλα είναι "όχι" φίλοι μου, δεν μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο!

Πως μπορέι κάποιος να φωτογραφίσει υπέρυθρα;

Από Απλή σε Υπέρυθρη Φωτογραφική Μηχανή

Υπάρχουν δύο επιλογές όταν κάποιος αποφασίσει να ασχοληθεί με την υπέρυθρη φωτογραφία. Η χρήση υπέρυθρου εξωτερικού φίλτρου το οποίο βιδώνει στον φακό της μηχανής και η χρήση εσωτερικού υπέρυθρου φίλτρου το οποίο τοποθετείται πάνω στον αισθητήρα της μηχανής.

Και οι 2 επιλογές έχουν τα υπέρ και τα κατά τους, παρακάτω θα σας αναλύσω την δική μου άποψη και θα σας πω εγώ τι επέλεξα:

Χρήση Εξωτερικού IR Φίλτρου

Το εξωτερικό υπέρυθρο φίλτρο είναι χωρίς σκέψη η πιο γρήγορη και εύκολη επιλογή στην υπέρυθρη φωτογράφιση. Το μόνο που χρειάζεται να κάνουμε είναι να αγοράσουμε ένα υπέρυθρο φίλτρο ανάλογα με τα mm της διαμέτρου του φακού μας και να το βιδώσουμε όπως κάθε άλλο φίλτρο επάνω στον φακό... Και κάπου εκεί όμως ξεκινούν οι δυσκολίες και οι περιορισμοί.

Το εξωτερικό υπέρυθρο φίλτρο της Hoya

Η χρήση εξωτερικού φίλτρου μπορεί να είναι η πιο εύκολη επιλογή αλλά είναι πρακτικά πολύ δύσκολο να πετύχουμε ιδιαίτερες υπέρυθρες λήψεις και αυτό γιατί έχοντας το με μία κανονική φωτογραφική μηχανή (η οποία έχει σχεδιαστεί να μποκάρει το υπέρυθρο φως), θα πρέπει εκτός από το φίλτρο να έχουμε και υπομονή γιατί απαιτείται μακρά σε διάρκεια έκθεση (Long Exposure δηλαδή) για να απορροφήσει ο αισθητήρας σιγά σιγά το υπέρυθρο φως και να φωτογραφίσουμε υπέρυθρα.

Με λίγα λόγια, το εξωτερικό υπέρυθρο φίλτρο "κόβει" όλο το φως εκτός από το υπέρυθρο, εκείνο με την σειρά του εισέρχεται στην μηχανή όπου "τρώει πόρτα" από το εσωτερικό φίλτρο (των κανονικών μηχανών πάντα) το οποίο κόβει το υπέρυθρο και γι'αυτό χρειάζεται χρόνος για να μπορέσει να τα καταφέρει τελικώς το υπέρυθρο φως να περάσει λίγο, λίγο στον αισθητήρα.

Περιορισμοί της χρήσης εξωτερικού φίλτρου

Όπως καταλαβαίνετε, το να περάσετε το υπέρυθρο φως με την πατέντα του εξωτερικού φίλτρου υπερύθρων είναι εκτός από χρονοβόρα, δύσκολη αλλά και ακριβή διαδικασία. Θα χρειαστείτε τρίποδο για σταθερές long exposure λήψεις (έξτρα κόστος δηλαδή), δεν θα μπορείτε να κάνετε φωτομέτρηση και εστίαση μέσα από το σκούρο IR φίλτρο (δεν θα βλέπετε τίποτα) και τα θέματα σας θα πρέπει να είναι σταθερά (όχι ανθρώπους ή κινούμενα στοιχεία) για να μην βγουν θολά.

Η χρήση εξωτερικού IR φίλτρου είναι θεωρητικά εύκολότερη διαδικασία, αλλά είναι μια διαδικασία την οποία δεν διάλεξα γιατί ήθελα την πλήρη ελευθερία και ταχύτητα στις λήψεις μου!

Χρήση Εσωτερικού IR Φίλτρου

Το εσωτερικό φίλτρο υπερύθρων στην αρχή με "πάγωσε" γιατί η συνάντηση με τον αισθητήρα της μηχανής είναι μία συνάντηση που κανείς μας δεν θέλει να έχει, ωστόσο μερικές φορές πρέπει να συναντήσουμε τους φόβους μας και να τους νικήσουμε! Η χρήση ενός εσωτερικού υπέρυθρου φίλτρου στον αισθητήρα αποτελεί μία δυσκολότερη και ακριβότερη διαδικασία, όμως το αποτέλεσμα που θα πάρετε κάνουν αυτή τη διαδικασία να αξίζει 1000%!

Περιορισμοί της χρήσης εσωτερικού υπέρυθρου φίλτρου

Αν εξαιρέσουμε την μόνιμη μετατροπή της μηχανής μας σε υπέρυθρη, δεν υπάρχει κανένας άλλος περιορισμός! Πλέον μπορούμε να χαρούμε την μηχανή μας όπως και πριν, για λήψεις με υψηλές ταχύτητες κλείστρου, εν κινήσει χωρίς να χάνουμε την δυνατότητα της φωτομέτρησης και εστίασης! Το φίλτρο τοποθετείται εμπρός από τον αισθητήρα, δηλαδή πίσω ακριβώς από το κλείστρο και αυτό το κάνει να μην εμποδίζει καμία φυσιολογική λειτουργία της μηχανής μας! Γι'αυτό αποτελεί την τέλεια επιλογή για μένα!

Τι χρειάζεται να έχω για το εσωτερικό υπέρυθρο φίλτρο

Κατ'αρχάς να αναφέρω ότι η τοποθέτηση του εσωτερικού υπέρυθρου φίλτρου αποτελεί μία μόνιμη τοποθέτηση (εκτός αν θέλετε να ανοίγετε κάθε μέρα την μηχανή σας), το φίλτρο θα αντικαταστήσει το εσωτερικό φίλτρο του αισθητήρα το οποίο "κόβει" το υπέρυθρο φως και θα μετατρέψει την μηχανή μας σε ένα εξ'ολοκλήρου υπέρυθρο κτήνος! Το φίλτρο θα κάνει την "βρώμικη δουλειά" και θα μας δώσει αυτό που ψάχνουμε. Η εταιρεία "Life Pixel" ήταν η δική μου επιλογή στην αγορά ενός σωστού υπέρυθρου φίλτρου. Κάντε κλικ εδώ για να μπείτε στο site τους, να κάνετε εγγραφή λογαριασμού και να δείτε την λίστα των 6 φίλτρων που παρέχουν!

Το εσωτερικό φίλτρο πριν τοποθετηθεί στον αισθητήρα

Επίσης καλό είναι να έχετε ένα δεύτερο σώμα DSLR για να κάνετε εκεί την μετατροπή και όχι στην κανονική σας μηχανή. Σε προηγούμενο άρθρο στο teachme.gr (κάντε κλικ εδώ) σας έδειξα την μηχανή που αγόρασα από το E-Bay με στόχο να την μετατρέψω σε υπέρυθρη. Διαβάστε το συγκεκριμένο άρθρο γιατί προτείνω 5 nikon παλαιές dslr οι οποίες μπορούν κάλλιστα να γίνουν υπέρυθρες και δεν κοστίζουν ιδιαίτερα στις ημέρες μας!

Η θρυλική Nikon d200 ήταν η δική μου επιλογή

Πως γίνεται η διαδικασία τοποθέτησης του εσωτερικού IR φίλτρου

Έχοντας ήδη την φωτογραφική μας μηχανή αλλά και το υπέρυθρο φίλτρο, το μόνο που χρειάζεται να κάνουμε είναι να ανοίξουμε την μηχανή μας και να φτάσουμε στον αισθητήρα όπου και θα αντικαταστήσουμε το φίλτρο που κόβει το υπέρυθρο φως με το νέο φίλτρο το οποίο ενισχυεί το υπέρυθρο φως!

Στο video θα σας δείξω όλη την διαδικασία μετατροπής

Στο site της "Life Pixel" υπάρχει μία μεγάλη λίστα στην οποία μπορείτε να δείτε την διαδικασία ανοίγματος της μηχανής σας ανάλογα με το μοντέλο που έχετε. Η προβολή είναι με εικόνες αλλά στο παρακάτω video θα μπορέσετε να δείτε με video πως το έκανα εγώ στην Nikon D200!

Μετά την τοποθέτηση του  υπέρυθρου φίλτρου η μηχανή πλέον "βλέπει" μόνο υπέρυθρα, αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να ξεχάσετε την παλαιά της υπόσταση και να συγκεντρωθείτε σε θέματα υπέρυθρης φωτογράφισης. 

Θέματα με το White Balance & την Εστίαση

Η φωτογραφική σας μηχανή είναι ένα εξαιρετικής ακρίβειας εργαλείο για να φωτογραφίζει τον κόσμο όπως τον γνωρίζουμε, αυτό σημαίνει ότι η νέα της υπέρυθρη οπτική θα την βρει απροετοίμαστη και θα την "σοκάρει" σε θέματα όπως το White Balance αλλά και την εστίαση η οποία είναι διαφορετική στο υπέρυθρο φως! Αλλά μην ανησυχείτε και τα δυο αυτά "θεματάκια" μπορούν να προσπεραστούν είτε με εσωτερική ρύθμιση είτε με χειροκίνητη ή ακόμη και να αποφευχθούν.

Το White Balance "πάει περίπατο"

Το White Balance της μηχανής μας είναι η διαδικασία την οποία ακολουθεί η μηχανή για να φέρει το σωστό χρώμα στην φωτογραφία μας. Όλα αυτά όταν οι συνθήκες είναι ιδανικές βέβαια. Όταν πέσει το κόκκινο του υπέρυθρου φίλτρου η μηχανή δεν μπορεί να ισορροπήσει το λευκό της εικόνας και ως εκ τούτου το αποτέλεσμα που πέρνουμε είναι ΚΑΡΑΚΟΚΚΙΝΟ! Μπορεί να βρεθεί λύση είτε με χρήση Custom White Balance μέσα από την μηχανή είτε με αλλαγή προφίλ στο WB ή ακόμη και χαμήλωμα της κλίμακας Kelvin στο χαμηλότερη της τιμή.

Η νέα ματιά της μηχανής σας θα είναι κόκκινη! © William Andrus

Στόχος μας δεν είναι να μπορέσει η μηχανή να "δει" όπως πριν (αυτό δεν γίνεται), αλλά να μπορέσει να διαχωρίσει σωστά τα εναπομείναντα χρώματα που επιτρέπει να εισαχθούν το IR φίλτρο μας. Όπως και αν έχει η ίδια διαδικασία μπορεί να γίνει και μέσα από τον Η/Υ, όχι από το Photoshop & Lightroom αλλά με το Nikon Capture NX-D το οποίο παρέχεται δωρεάν από την Nikon και το οποίο το έχουμε παρουσιάσει πληρέστατα στο teachme.gr (κάντε κλικ εδώ).

Η εστίαση δεν είναι πια τόσο ακριβής!

Από Απλή σε Υπέρυθρη Φωτογραφική Μηχανή

Γνωρίζουμε πως σε φυσιολογικές συνθήκες μόλις πατήσουμε μέχρι την μέση το κουμπί του κλείστρου η μηχανή εστιάζει και το "τιτ τιτ" ακούγεται ως ένδειξη ότι έχουμε "κλειδώσει" το θέμα μας. Το ίδιο "τιτ τιτ" θα ακούσουμε και στην διαμορφωμένη μας IR φωτογραφική μηχανή, αλλά η εστίαση δεν θα είναι το ίδιο ακριβής σε σχέση με πριν. Το υπέρυθρο φως έχει την τάση να αποτυπώνεται διαφορετικά & αυτό μπερδεύει την εστίαση της μηχανής μας.

Αυτό συμβαίνει γιατί οι μετρητές της εστίασης βρίσκονται στο προστινό σημείο της μηχανής (κάτω από τον καθρέπτη), δηλαδή στο σημείο το οποίο δεν "βλέπει" υπέρυθρα. Έτσι η μέτρηση της απόστασης και η ρύθμιση της εστίασης γίνεται με τα κανονικά κριτήρια και όχι με την υπέρυθρη πλέον υπόσταση της μηχανής. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να έχουμε "backfocus" ή "frontfocus", δηλαδή η μηχανή να εστιάζει τελικώς λίγο πιο πίσω ή πιο μπροστά από την εστίαση που είχαμε κάνει εξ'αρχής.

Σε υψηλές τιμές f δεν υπάρχει θέμα με την εστίαση © Evan Vlasopoulos

Το συγκεκριμένο πρόβλημα λύνεται με καλιμπράρισμα του φακού και της μηχανής. Ανάλογα με το μοντέλο θα μπορέσετε να βρείτε 2 βίδες ρύθμισεις κάπου στο εσωτερικό του σώματος, μπροστά ή πίσω από τον καθρέπτη. Αυτές οι βίδες μπορούν να διορθώσουν το πρόβλημα της εστίασης αλλά θα σας πρότεινα να μην το κάνετε, αντ'αυτού σας προτείνω να ανεβάσετε τις τιμές του διαφράγματος στις λήψεις σας. Συνήθως οι landscape (λήψεις τοπίων) φωτογραφίσεις απαιτούν να έχουμε υψηλές τιμές "f", (από f/8 και πάνω). Με τέτοιες τιμές ακόμη και ένα back/frontfocus της τάξης των 2-3cm δεν θα σας δυσκολέψει καθόλου γιατί το βάθος πεδίου της φωτογραφίας θα είναι αρκετά διευρυμένο και οι λήψεις σας πεντακάθαρες.

Είστε έτοιμοι για μία Υπέρυθρη Καριέρα!

Από Απλή σε Υπέρυθρη Φωτογραφική Μηχανή

Η υπέρυθρη φωτογράφιση είναι μία ειδικότητα την οποία έχω ξεκινήσει εγώ στην περιοχή που μένω, το κακό είναι ότι απαιτεί μία μικρή επένδυση για να γίνει πραγματικότητα (όπως τα πάντα σχεδόν στην φωτογραφία), αλλά αν το τολμήσετε θα αποκτήσετε έναν φανταστικό εξοπλισμό ο οποίος εκτός από "εξωτικά σουρεαλιστικές" φωτογραφίες, θα σας επιτρέψει να ξεχωρίσετε ως φωτογράφος. Ιδιαίτερα στην Ελλάδα όπου τα πράγματα είναι αρκετά "πίσω" σε τέτοιες καλλιτεχνικές διεξόδους είναι βέβαιο πως δεν θα αργήσετε να κάνετε αίσθηση με τις παραμυθένιες λήψεις σας και να βρείτε νέα project!

Πλέον η Nikon D200 είναι υπέρυθρη!!!

Δείτε τα παρακάτω video

Στα παρακάτω video θα δείτε πως έκανα την μετατροπή του σώματος της Nikon D200 σε υπέρυθρο σώμα και πως επεξεργάστηκα πανεύκολα τις υπέρυθρες λήψεις μου για ένα άψογο αποτέλεσμα!

Μετατροπή της Φωτογραφικής μηχανής σε "Υπέρυθρη"

Επεξεργασία Φωτογραφίας των Υπερύθρων